Bugün, 19 Mart 2024 Salı

ÖNDER BALIKÇI


Yaşlanmayan şair Orhan Veli

Yaşlanmayan şair Orhan Veli


Türk şiirinde çığır açan ustalardan, "Garip" akımının en büyük temsilcisi Orhan Veli Kanık, 100 yaşında. Aradan 100 yıl geçti ama Orhan Veli`nin, şiirleri hiç yaşlanmadı.
Üzerinde en çok durulmuş, zamanında az çok alaya alınmış, çok ağır ve haksız eleştirilerin hedefi olmuş, ancak zamanla gerçek değeri anlaşılarak, yazınımızda hak ettiği yeri bulmuş bir şairimizdir, Orhan Veli…
"Hiçbir şeyden çekmedi dünyada
Nasırdan çektiği kadar
Hatta çirkin yaratıldığından bile
Bu kadar müteessir değildi
Kundurası vurmadığı zamanlarda
Anmazdı ama Allah`ın adını
Günahkâr da sayılmazdı
Yazık oldu Süleyman Efendi`ye…"
1938 yılında yayınlanan "Kitabe-i Seng-i Mezar" isimli bu dizeler, Türk şiirinde bir devrimin habercisi olurken, büyük bir yankı uyandırdı. Şiir, berber dükkanları sohbetlerine dek dedikodu konusuydu, artık. Çoğu kişi, şu kanıda birleşiyordu:
"Bu bir rezaletti! Hiç böyle şiir olur muydu?"
Bu hücumların en acımasızını ise Yusuf Ziya Ortaç, şu sözlerle yaptı:
"Vezin gitti, kafiye gitti, anlam gitti! Türk şiirinin berceste mısraı diye `Yazık oldu Süleyman Efendi`ye` rezaletini alkışladılar. Göğüslerinde cehennemler yanan sanat cücelerinin kınalar yakıp, ziller takıp, şıkır şıkır oynadıklarını gördük! Sanatın darülacezesi ile tımarhanesi el ele vererek, birkaç mecmuanın sayfasında saltanat kurdular. Ey Türk Gençliği! Sizi, bu hayasızlığın suratına tükürmeye davet ediyorum!"
Ancak, Orhan Veli`nin dizelerine çıkanlar da az değildi. Dizeleri kaleme alan Orhan Veli, kısa sürede büyük üne kavuşurken, "Yazık oldu Süleyman Efendi`ye" dizesi dillere düştü ve adeta bir atasözüne dönüştü.Orhan Veli`nin, eski şiir geleneğine karşı çıkarak, "Siz, piyano çalan veremli kızdan mı söz edersiniz? Sadece incelmiş, duygulu insanları mı şiiriniz için değerli bulursunuz? Öyleyse ben de Süleyman Efendi`nin nasırından çektiğini söyleyeyim de görün!" tepkisiyle ortaya koyduğu halktan kişileri şiirin konusu yapma ve basit olayları şiirle bütünleştirme düşüncesi  tutmuştu.
Orhan Veli`nin öncülüğündeki "Garip" akımı, şiirde süslü, kalıplaşmış, özentili anlatımı yıkarken, basit, yalın, açık ve yoğun anlatımın temellerini atmıştır. Buna karşın yine de sadelik içinde derinliğe varmanın da yolunu bulmuştur.
Orhan Veli`nin en sevdiği mevsim, ilkbahardı. Büyük şairi, "Baharın İlk Sabahları" isimli dizeleriyle bir kez daha analım:

"Tüyden hafif olurum böyle sabahlar,
Karşı damda bir güneş parçası,
İçimde kuş cıvıltıları, şarkılar
Bağıra çağıra düşerim yollara,
Döner döner durur başım havalarda

Sanırım ki günler hep güzel gidecek,
Her sabah böyle bahar,
Ne iş güç gelir aklıma, ne yoksulluğum
Derim ki, sıkıntılar duradursun!
Şairliğimle yetinir,
Avunurum"

  • BIST 100

    8723,07%0,06
  • DOLAR

    32,33% 0,17
  • EURO

    35,10% -0,22
  • GRAM ALTIN

    2235,54% -0,34
  • Ç. ALTIN

    3950,05% 0,00
  • Salı 15.7 ° / 3.8 ° false
  • Çarşamba 7.9 ° / 2.4 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Perşembe 12.4 ° / 3.3 ° Güneşli

Balıkesir

19.03.2024

  • İMSAK 05:43
  • GÜNEŞ 07:06
  • ÖĞLE 13:21
  • İKİNDİ 16:45
  • AKŞAM 19:26
  • YATSI 20:44