-Bir sarmaşık olsaydım, sıkıca tutunsaydım bir yere,
-Sökülüp atılmasaydım, köklerimi salsaydım derinlere.
-Bir sarmaşık olsaydım, dolasaydım gövdemi döne döne,
-Günlerce aynı yerde kalsaydım, hareketsizlikten uyusaydım.
-Bense ayrılık otuyam , her çıktığı yerde sökülen ,
-Sarmaşık olmak isteyip de, basit bir ot bilinen?
-Bir ayrık otuyam sevilmeyen
-Sarmaşık olmaya özenen öyle bir ot işte?
Sevgili okurlarım; bugünkü yazıma Kars´ın süt kokan insanları olan bir Malakan şiiri ile başladım.
?´Malakan ?´ sözcüğü, Rusçada Molokandan gelmektedir. Molokan ise ?´süt içenler ?´ anlamındadır.
Şiirden de anlaşılacağı üzere Malakanlar gittikleri yerlerde pek tutunamamışlardır. Tıpkı bir ayrık otu gibi yerleştikleri yerlerden çeşitli bahanelerle sökülüp atılmışlardır. Oysa onlar sarmaşık otu gibi sevilmek , gövdelerini bulundukları yere döne döne sarmayı çok istemişlerdir.
Malakanlar , Bolşevik Devrimi öncesi Rusya´da yaşayan ve Ortodoks olan dini bir topluluktur. Zaman içinde Rus Ortodoks kilisesi ile çatışmaya girdiler. Aralarında inanç farklılıkları doğdu. Örneğin , Kilise bunlara haftada en fazla iki defa süt içeceksiniz dedi , onlar ise her gün içtiler. Vicdani retçi idiler. Savaşa ve insan öldürmeye karşıydılar. Bu nedenle zaman zaman toplu silah yakma eylemleri yapıyorlardı. Domuz eti yemiyor , ilaç kullanmıyorlardı. İbadetlerini kilisede yapmadıkları için rahip bulamıyorlardı. Tanrı ile İnsan arasında kimsenin olamayacağını savunuyorlardı. Ve sonunda kiliseye karşı geldikleri için aforoz edildiler.
93 Harbi (1877-1878) Osmanlı ? Rus Harbinden sonra , Kars , Ardahan ve Batum´a sürgün edildiler. Genel karakterleri , doğa ile barış içinde olmaktı. Malakan inekleri yetiştirip , Kars yöresinin yerli ineklerine göre çok daha fazla süt elde ettiler.Kaz besledir. İlk kez pancar ve patates yetiştirdiler.
1917 Bolşevik Devriminden sonra Ruslar , Kars´tan ayrılınca bir kısmı 1918´de Rusya´ya geri döndü.1919´da ise Türk Ordusu tarafından Anadolu´nun düşman işgalinden kurtulmasını için askere çağırıldılar. Onlar da ?´SİLAH YOK , BİZ SAVAŞMIYORUZ´´ cevabını verdiler.
Sonunda Kars´tan, Ardahan´dan şiirde de anlatıldığı gibi , tıpkı ayrık otu gibi sökülüp atıldılar. Amerika , Kanada, Avrupa ve Avusturalya gibi uzak yerlere göç ettiler. Aslında Kars için büyük şanstılar. Kars kaşarı ve Gravyer peyniri onlara aittir. Türkiye´den ayrılmalarının bir nedeni de kesinlikle akraba evliliği yapmıyorlardı. Evlenecekler eşler arasında yedi kuşak akraba ilişkisi sorgulanıyordu. Böyle olunca da oğullarını ve kızlarını evlendiremediler. Türklere bir-iki kız verdikleri ve Türklerin ise onlara kız vermedikleri söylenir.
NOT: Rahmetli Tarık Akan´ın ?´DELİ DELİ OLMA´´ filmi Malakanları anlatır.
Saygılarımla,
Bugün, 19 Nisan 2024 Cuma
