Çoğumuzun adını bile duymadığı KOAH, Dünya Sağlık Örgütü`ne göre en sık rastlanan ölüm nedenleri arasında 4. sırada yer alıyor. Sinsice ilerleyerek hastaların iş ve sosyal yaşamını altüst edebilen bu akciğer hastalığı, erken tanı ve modern tedavi yöntemleri sayesinde kontrol altına alınabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü`nden Uz. Dr. İlkay Keskinel, "21 Kasım Dünya KOAH Günü" öncesinde KOAH tehlikesinden korunma ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
İki hastalıkla gelen nefes darlığı
"Kronik Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığı"nın baş harflerinden oluşan "KOAH", kronik bronşit ve amfizem gibi iki hastalığın birleşmesi ile oluşur. Kronik bronşit, en az iki yıl üst üste ve bu iki yılın en az üç ayında öksürük ve balgamla seyreden ilerleyici bir rahatsızlıktır. Amfizem ise, kana oksijen taşınmasını sağlayan hava keseciklerinde harabiyete neden olan bir hastalıktır. Bunun sonucunda akciğerde elastikiyet kaybı ve nefes darlığı görülür.
600 milyon kişi tehlikede
KOAH ülkemizde yaklaşık olarak 3 milyon kişiyi etkisi altın almış durumdadır. Tüm dünyada ise bu sayı maalesef 600 milyona ulaşmaktadır. Neredeyse her on kişiden dokuzunun hasta olduğunu bilmediği bir gerçektir. Tanıda gecikilmesinin en önemli sebebi, sigara içenlerin öksürüğü ve balgamı "normal" kabul etmeleridir. Oysa bilinmektedir ki; "normal öksürük" yoktur.
Mesleki faktörler KOAH`a zemin hazırlar
KOAH`ın %90 kadar hastada başlıca nedeni sigaradır. Yalnızca sigara değil, pipo ve puro kullanımı da KOAH`a yol açmaktadır. Sigara içenlerin beşte birinde KOAH gelişmektedir. Sigara içen kişilerde, içmeyenlere göre KOAH riski 30 kat kadar artmıştır. Sigaraya erken yaşta başlanması ve uzun süre çok miktarda içilmesi, KOAH`ın daha ağır seyretmesine neden olur. Sigara dışında bazı mesleki faktörler (madencilik, fırın/tahıl işçiliği, çiftçilik) ve ısınma amaçlı tezek yakılması da KOAH`a zemin hazırlar.
Öksürüğünüzü kabullenmeyin
KOAH`lı kişiler, öksürük ve balgamı çoğunlukla o kadar kanıksamışlardır ki; yakınmaları iyice artana kadar doktora başvurmayı düşünmezler. Oysa, KOAH`a erken tanı konup zamanında sigara bırakılırsa, yıllık akciğer fonksiyon kaybı azalmaktadır. 35 yaşından sonra sağlıklı her insanın 1 saniye içinde dışarı verebildiği soluk hacmi yılda 30 ml azalma gösterir. Sigara içen KOAH`lılarda bu azalma 150 ml`ye bile ulaşabilir. Dolayısıyla KOAH`lılarda sigaranın bırakılması, hastanın daha uzun yıllar boyunca hayat kalitesinin yüksek kalması açısından kritik önem taşımaktadır.
Nefes darlığı, öksürük, balgam gibi yakınmalarınız varsa, mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurmanız ve KOAH hastası iseniz erken tanı şansını yakalamanız çok önemlidir.
