Kavala mübadili Ayşe Nine

Erdek’e bağlı Yukarı Yapıcı Köyü’nde oturan 102 yaşındaki Selanik Kavala mübadili Ayşe Çam, “Atatürk, nur içinde yatsın” dedi.
Kavala’ya bağlı “Kokola” Köyü’nden, 1924 yılında, “Akdeniz” isimli gemiyle o yöredeki 7 köy halkı ile birlikte geldiklerini vurgulayan, gözlerinin görmemesi dışında hiçbir sağlık sorunu bulunmayan Ayşe Nine, 55 yaşındaki torunu Şeref Aldırmaz’ın “Pomakça” tercümesiyle, Kavala’dan, Erdek Yukarı Yapıcı Köyü’ne uzanan dönemi şöyle anlattı: 

“Dedem Ali, Kavala’da yaşadığımız Kokola Köyü’nün muhtarıydı. ‘Molla Ali’ isiyle anılan dedem, aynı zamanda pehlivandı. O yıllarda, köyümüzdeki Rumlardan büyük işkenceler gördük. Rumlar, Türk ailelerde sürekli silah ararlardı. Silah bulduklarında Türkleri, falakaya yatırırlardı.
Hatta dedeme büyük baskı yaparak, Türk vatandaşların koltuk altlarına, yağda kaynatılmış yumurta koymasını istediler. Dedem, büyük baskılar altında yumurtaların sıcaklığı çabuk geçsin diye yumurtaları suda kaynatarak, bu işi yapmak zorunda kalmıştı. Babam Bayram, Kavala’dan gittiği Çanakkale Savaşı’nda, ben 1 yaşındayken şehit düştü. Beni annem Fatma, dedem ve amcam büyüttü.”
Kavala’daki köylerinde aynı sofraya 15 kişi oturduklarını belirtirken, “Bu sofradan şimdi yalnızca ben hayattayım” diyen Ayşe Çam, şunları söyledi:
“Kavala’dayken Rum komşu larımız, mübadeleyle Türkiye’ye gönderileceğimiz günlerde bize, ‘Bursa’ya gidin. Orada daha rahat ederseniz’ dediler. Ancak biz, gemiyle önce Bandırma’ya gelerek, üç gün bir okulda kaldık. O zamanlar 11-12 yaşlarındaydım. Yunanistan’dan gelirken tüm ziynet eşyalarımızı ve mallarımızı da yanımızda getirdik. Bize, Erdek’te o yıllarda boşta bulunan Aşağı Yapıcı, Yukarı Yapıcı ve Hamamlı gibi köyleri göstererek, zeytinlik verip, ‘İstediğiniz yerde kalın’ dediler. Biz, önce Aşağı Yapıcı’da bir süre kaldık, sonra Yukarı Yapıcı’ya yerleştik.”
Gözleri görse, bugün gittiği takdirde Kavala’nın Kokola Köyü’ndeki evlerini bulabileceğini, ancak zulüm gördükleri o toprakları özlemediğini vurgulayan Ayşe Çam, ailesinin iki çocuğundan biri. Erkek kardeşi yıllar önce ölmüş. Şu anda tansiyon dışında önemli hiçbir rahatsızlığı bulunmuyor. Torunu Şeref Aldırmaz, ninesi Ayşe Çam, 77 yaşındayken görmemeye başlayan iki gözündeki kataraktı aldırmak için Bursa’daki bir doktora gittiğinde, ‘Geç kaldınız. Artık bu ameliyatın yararı olmaz’ yanıtını almış. Hâlen namazını kılıp, Ramazan aylarında orucunu da tutuyor, Ayşe Çam. Balık dışında her çeşit yemeği yiyor. Evlilik yıllarında bir gün, yediği balıktan rahatsızlanınca, İstanbul’da gittiği bir doktor, “Bir süre balıktan uzak kal” demiş. Ancak o, bu olaydan etkilenerek, bir daha ağzına balık koymamış!
2’si kız, 2’si erkek 4 çocuk annesi olan Ayşe Çam’ın, 30’un üstünde torunu ve torununu torunu var. Yani Ayşe Nine, torununu görme mutluluğunu yaşamış.
Ayşe Çam, şimdi Yukarı Yapıcı Köyü’nde, torunu Şeref Aldırmaz’ın yanında, eski anılarıyla yaşamını sürdürüyor.
Haber : Önder Balıkçı